Historia miasta

Historia Chrastavy jest długa i bogata. Pierwsza wzmianka o jej istnieniu znajduje się w księdze o płaceniu dzisięciny z roku 1352, gdzie miasto pojawia się pod nazwą Cratzauia.
Z tego zapisu wywnioskowac można, że w tamtych czasach Chrastava była relatywnie dużą osadą, większą niż np. sąsiedni Liberec. Poczatek rozwoju miasta przypada prawdopodobnie na połowę wieku XIII, kiedy to król czeski Przemysł Ottokar II zaprosił na tereny pustego wtedy pogranicza osadników z sasiednich krajów, aby podźwignęli ten region na korzyść całego państwa. Chrastavę zasiedlili głównie górnicy z niemieckiego miasta Pirna, którzy na miejscu pierwotnej osady serbołużyckiej plemiona Milczan założyli miasto a w jego okolicy zaczęli wydobywać metale takie jak miedź, cyna, ołów, srebro, żelazo i inne.
W czasach husyckich Chrastava stała się miejscem startu tzw. szalonych jazd. Nad miastem stał drewniana warownia należąca do Mikołaja z Kajšperka. Ten wykorzystywał panujący wówczas chaos i ze swym wojskiem organizował łupieżcze wyprawy do pobliskich Łużyc. W roku 1433 warownia została zniszczona przez Związku Sześciu Miast, handlowo – militarnego związku sześciu łużyckich miast. Wraz z warownią zniszczone zostało niemal całe miasto włącznie z kościołem i ratuszem. Przez całe dzisięciolecia po tym wydarzeniu miasto walczyło z wielkim kryzysem związanym z migracją obywateli, stagnacją w handlu i upadkiem rzemiosła.
W XVI i XVII wieku wydobycie rud w Chrastavie dotknął kryzys. Okoliczne góry oddały większość ze swoich zasobów i duża częśc obywateli Chrastavy musiała szukać nowych źródeł utrzymania. Dzięki temu pojawiły się pierwsze manufaktury – domowe warsztaty zajmujące się głównie produkcją artykułów tekstylnych. W ten sposób powstały podstawy przemysłu tekstylnego, którego prawdziwy początek datuje się na rok 1815, kiedy to zbudowana była pierwsza fabryka Pollacka, w dzisiejszym parku koło kościoła. W ciągu jednego stulecia ilość fabryk tekstyliów w Chrastavie zwiększyła siędo ponad dziesięciu.
W roku 1855 Chrastava została miastem powiatowym. Ten fakt, wraz z otwarciem linii kolejowej ato skutečnost společně s otevřením železniční trati Zittau - Liberec w roku 1859 pomógł w szybkim rozwoju nie tylko przemysłu, ale również życia kulturalnego. W mieście istniało wiele kółek zainteresowań, w okolicach wiele restauracji, ktore były celami wycieczek itp. W roku 1870 działać zaczął sąd powiatowy.
Po podpisaniu Traktatu Monachijskiego Czechosłowacja straciła znaczną część swego terytorium – Sudety i Chrastava stały się częścią Trzeciej Rzeszy. Miasto włączyło się do produkcji na potrzeby wojska, w fabryce Spreewerk produkowano granaty i inne rodzaje broni. Przy prdukcji pracowali głównie jeńcy wojenni, robotnicy przymusowi oraz kobiety z pobliskiego obozu koncentracyjnego. Jeszcze dzisiaj na wzgórzu bezpośrednio ponad fabryka można znaleźć pozostałości kolejki linowej, która przewoziła niebezpieczne półprodukty do fabryki, na miejsca montażu. Można tu też znaleźć duże ilości metali, które, na szczęście, nie zostały przerobione na smiercionośną amunicję, ponieważ 9 maja 1945 do Chrastavy wjechały radzieckie czołgi i bez walki zakończyły najokrutniejszą wojnę w historii ludzkości.
Ilość mieszkańców Chrastavy obniżyła się z ponad 8000 tuż przed końcem wojny do niecałych trzech tysięcy w roku 1948. Okres między latami 1948-1989 pod znakiem czerwonej gwiazdy nie był przychylny dla nowych tradycji, które krótko po wojnie powstały wsród przeważnie nowym obywateli miasta, przez co pod koniec lat osiemdziesiątych nie było tu niczego poza szarym, zniszczonym miastem ze straconą przyszłością.
Wszystko jednak zmieniło się na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych po tzw. Aksamitnej rewolucji. We władzach miasta zasiedli ludzie, którzy naprawdę chcieli zrobić dla swojego miasta jak najwięcej, żeby stało się miastem w pełnym tego słowa znaczeniu, z ciekawymi miejscami, nowymi tradycjami, żeby było prawdziwym miatsem z prawdziwymi obywatelami. Nie była to lekka droga, problemów było, jest i będzie często więcej niż ich rozwiązań, ale każdy,kto mieszka w Chrastavie wie dobrze sam, ile zasługującej na uznanie pracy już wykonano.